بازسازی در افغانستان آسیب‌دیده از زلزله

«نیمه‌شب بود که زمین لرزید.» سلیمان، یکی از دهقانان قریه شومش در ولایت کنر، در مورد شب زلزله چنین می‌گوید: «احساس می‌شد گویا روز قیامت فرا رسیده باشد. مردم فریاد می‌زدند، خانه‌ها فرو می‌ریخت و در یک لحظه همه چیز را از دست دادیم؛ خانواده‌ها، زمین‌های زراعتی، حتی مواشی.»

در شب ۳۱ ماه اگست ۲۰۲۵، مناطق شرقی افغانستان در نزدیکی پاکستان با زلزله‌ای به شدت ۶ درجه لرزید. پس از زلزله، تکان‌های بعدی سبب لغزش زمین شد، راه‌ها را مسدود کرد و دسترسی به مناطق دورافتاده‌ را قطع نمود؛ مناطقی که باشندگان پیش‌تر نیز از بارندگی‌های شدید و مشکلات چندین‌ساله رنج می‌بردند.

در قریه‌ای که سلیمان زندگی می‌کند، حدود ۸۰۰ خانواده سکونت داشتند، اما اکنون هیچ خانه‌ای برای زندگی مناسب نیست. برخی از خانواده‌ها زیر خیمه‌ها به‌سر می‌برند و برخی دیگر به کمپ‌های موقت منتقل شده‌اند. سلیمان می‌گوید بسیاری از خانواده‌ها بین ۱۰ تا ۱۵ رأس مواشی داشتند، اما اکنون تنها دو یا سه رأس برای‌شان باقی مانده است.

او می‌افزاید:«بسیاری از مواشی زیر خانه‌های فرو ریخته تلف شدند یا در اثر لغزش زمین از بین رفتند. بدون مواشی، ما نه تنها غذا، بلکه همان عایدی کمی را نیز از دست دادیم که پیش‌تر داشتیم.»

در همین حال، حبیب‌الله در قریه اتران ولایت ننگرهار، میزان ویرانی‌های قریه‌اش را ارزیابی می‌کند.
حبیب‌الله می‌گوید: «زلزله همه چیز را نابود کرد.» او می‌افزاید: «مزرعه جواری ما آسیب دید، جوی‌های آب تخریب شد و حتی درخت های میوه خشک شدند. مواشی ما تلف شدند و مکان‌های نگهداری‌شان ویران گردید. با نزدیک شدن فصل زمستان، نگران هستیم که مواشی باقی‌مانده را نیز از دست بدهیم.»

این زلزله تعداد زیادی مانند سلیمان و حبیب‌الله را به‌شدت آسیب رساند؛ کسانی که سال‌ها با خشکسالی، سیلاب‌های موسمی و مشکلات اقتصادی مواجه بودند. این فاجعه برای خانواده‌های عودت‌کننده که تنها با امکانات محدود برگشته بودند، بسیار سنگین تمام شده است. حتی پیش از تاریخ ۳۱ اگست، در این ولایت‌ها نزدیک به ۹۵۰ هزار نفر با خطر شدید کمبود غذا مواجه بودند و اکنون پیش‌بینی می‌شود این رقم به‌سرعت افزایش یابد.

اقدامات فوری
در منطقه‌ای که زندگی مردم بر زراعت و مالداری متکی است، اقدامات اضطراری باید سریع و متمرکز باشد.
چند روز پس از وقوع زلزله، تیم‌های سازمان خوراک و زراعت ملل متحد ارزیابی‌های فوری انجام دادند. پس از ارتباط مستقیم با جوامع آسیب‌دیده، مشخص شد که دسترسی به آب یکی از نیازهای عاجل است.

کانال‌های آبیاری تخریب شده یا به دلیل بقایای ساختمان‌های ویران‌شده مسدود شده بودند؛ این وضعیت دسترسی مردم به آب آشامیدنی صحی را محدود کرده و برای زمین‌های زراعتی و مواشی نیز آب وجود نداشت.
سازمان خوراک و زراعت ملل متحد، پاکسازی و بازسازی کانال‌ها را آغاز کرد تا محصولات تابستانی مانند جواری و لوبیا را نجات دهد؛ محصولاتی که در این ماه برای برداشت مطلوب، آخرین بار به آبیاری نیاز دارند.

با وجود این‌که ۴۴۵ کیلومتر مربع از زمین‌های زراعتی در معرض خطر قرار دارد، بیش از ۵۰۰ هزار رأس مواشی نیز با تهدیدات صحی مواجه‌اند. خوراک ذخیره‌شده برای آن‌ها به‌ علت فروریختن منازل آلوده شده و مکان‌های نگهداری مواشی نیز تخریب گردیده است. خانواده‌هایی که پیش‌تر از جواری، گندم، لوبیا، برنج، شیر و گوشت بهره‌مند بودند، اکنون برای تهیه غذا برای کودکان‌شان با مشکلاتی روبه‌رو اند.

آسیب‌دیدگان برای فعال‌سازی دوباره خدمات صحی، بازسازی مکان‌های نگهداری مواشی و تأمین دوباره مواد خوراکی درخواست کمک کرده اند.
سازمان خوراک و زراعت ملل متحد با واحدهای ساحوی وترنری این سازمان، تداوی و تطبیق واکسین مواشی باقی‌مانده را آغاز کرد؛ مواشی‌ای که منبع مهم غذا و کسب عاید هستند. برای جلوگیری از شیوع بیماری‌ها، این سازمان تا تاریخ ۲۹ سپتمبر تداوی ۱٬۱۶۳ رأس مواشی را انجام داده است.

واحدهای ساحوی همچنان در بسیاری از ولسوالی‌های آسیب‌دیده ولایت کنر، بیش از ۵ هزار و ۶۰۰ جسد مواشی تلف‌شده را به‌صورت مصئون به گونه مصئون دفن کرده است تا از شیوع امراض حیوانی و آلودگی آب جلوگیری شود.
تیم‌های سازمان خوراک و زراعت ملل متحد ساعت‌ها مسیرهای صعب‌العبور را طی می‌کنند تا از مناطق ویران‌شده- به‌ علت لغزش زمین- بگذرند و به قریه‌های دورافتاده برسند.

همچنین، برنامه‌های کار در بدل پول نقد طراحی شده‌اند تا کارگران محلی را استخدام کنند و مکان‌های نگهداری مواشی را بازسازی نمایند. در این برنامه، پول به‌صورت مستقیم به خانواده‌ها پرداخت می‌شود که سبب تقویت اقتصاد محلی خواهد شد.

نیاز اقدام فوری برای محصولات زمستانی 

تا رسیدن زمستان تنها چند هفته/ زمان محدودی باقی مانده و مردم زمان اندکی برای آماده‌سازی زمین‌های‌شان و محافظت از مواشی دارند.
اگر این فرصت از دست برود، ممکن است سال آینده هیچ محصولی برداشت نشود و سطح گرسنگی تا سال ۲۰۲۶ افزایش یابد.
سازمان خوراک و زراعت ملل متحد درخواست ۲۳٫۴ میلیون دالر کرده است تا اطمینان حاصل شود که به این جوامع کمک‌های فوری و نجات‌دهنده زراعتی فراهم گردد و نیازهای اساسی آنان برآورده شود.
در همین حال، ارزیابی فوری مشترک ملل متحد برای تعیین میزان خسارات و ارائه راهکارهای بازسازی ادامه دارد. سازمان خوراک و زراعت ملل متحد رهبری بخش زراعت را بر عهده داشته و با استفاده از تخصص تخنیکی و ارتباطات اجتماعی خود، خسارات وارده به محصولات، مواشی و سیستم‌های آبیاری را ارزیابی می‌کند.

هر روز اهمیت دارد که برای خانواده‌های دهقانان غذا و معیشت فراهم شود و مصئونیت آن‌ها حفظ گردد. این همان خانواده‌هایی هستند که پیش‌تر رنج‌های زیادی را تحمل کرده‌اند.
تا اکنون، اقدامات فوری با حمایت «صندوق مرکزی اقدامات اضطراری ملل متحد (CERF)» و همچنین «صندوق خاص سازمان خوراک و زراعت برای وضعیت‌های اضطراری و تقویت (SFERA)» اجرا شده‌اند.