پاکو اوبو ته لاسرسی ژوند ژغوري او د ماشومانو د اوږو بار سپکوي

 د افغانستان د مرکزي دایکندي ولایت د نومیش ولسوالۍ د خیر اباد کلي اوسیدونکې ۱۲ کلنه فریبا وايي "زما مور ناروغه ده". "نو زه باید هره ورځ څلور یا پنځه ځله اوبه راوړم. هغه سیند چې زه ترې اوبه راوړم زموږ له کور څخه څلور کیلومتره لرې دی.

شاوخوا ۱۰۰ ماشومان، د فریبا په څیر دلته ژوند کوي، دوی د ډیرو لومړنيو حقونو څخه بې برخې دي لکه د څښاک پاکو اوبو ته لاسرسی.

فریبا په خواشینۍ سره زیاتوي: "ما د خپلو ملګرو سره د زده کړې او لوبې کولو لپاره کافي وخت نه درلود ځکه چې زه باید هره ورځ خپلې کورنۍ ته د څښاک اوبه راوړم." "په لاره کې ځینې وختونه له ما نه منګی لویږي او ماتیږي نو زه باید د اوبو راوړلو لپاره ډیره اوږده لار ووهم تر څو  اوبه راوړم چې ډیر ستړی کونکی کار دی."

په خیر اباد کلي کې د ۲۵۰ کورنیو لپاره د اوبو منبع طبیعي چینه ده چې څلور کیلومتره واټن لري. ماشومان باید اوبو ته د رسیدو لپاره ۴۰ دقیقې مزل وکړي او بیا دوی باید کتار کې ودریږي ځکه چې د فریبا په وینا " چینه ژوره ده او ډیرې اوبه نه لري، نو موږ باید د خپلو توکو د ډکولو لپاره ساعتونه انتظار وکړو."

۴۵ کلنه مریم او د شپږو ماشومانو مور وویل:  " له دې امله چې د اوبو چینه له کلي ډیره لیرې وه، ځینې ماشومان حتی په لاره کې بې هوشه شوي ځکه چې منګي يې ډیر درانده وې."

نوموړې زیاته کړه: " د اوبو د نل له پروژې دمخه د ناروغیو کچه خورا لوړه وه او ډیری ښځې او ماشومان د ککړو اوبو له امله ناروغه کیدل. موږ د ماشومانو په منځ کې د اسهال په څیر ډیرې ناروغۍ ولیدلې ځکه چې کورنیو د اوبو د جوشولو اسانتیاوې نه درلودې. "

د اوبو رسولو په برخه کې د WHO/UNICEF د څار ګډ پروګرام (JMP) د معلوماتو له مخې په افغانستان کې ۳۳ سلنه خلک د څښاک پاکو اوبو ته لاسرسی نلري.

مګر د USAID د تمویل پر اساس یونیسف د کلیو بیارغونې او پراختیا وزارت سره په همکارۍ  د اوبو رسولو یو سیسټم جوړ کړ چې د خیر اباد کلي ټولو خلکو ته ګټه رسوي. د اوبو نوی سیسټم شاوخوا ۲۵۰ کورنیو ته اوبه برابروي.

مګر د USAID د تمویل پر اساس یونیسف د کلیو بیارغونې او پراختیا وزارت سره په همکارۍ  د اوبو رسولو یو سیسټم جوړ کړ چې د خیر اباد کلي ټولو خلکو ته ګټه رسوي. د اوبو نوی سیسټم شاوخوا ۲۵۰ کورنیو ته اوبه برابروي.

د اوبو رسولو سیسټم له چینې څخه غزیدلی سیسټم دی چې د اوبو زیرمه لري او کولی شي ۵۰ کیوبیک میتره اوبه وساتي او د پایپونو د شبکې له لارې  کورنیو ته اوبه رسوي. اوس په کلي کې هره کورنۍ په خپل کور کې د اوبو نل ته لاسرسی لري.

مریم وویل: "له هغه وخته چې د اوبو نوی سیسټم نصب شوی، موږ په هغو ناروغیو کې کمښت لیدلی چې ماشومان او میرمنې پرې اخته کیدلې." "اوس دوی په خپلو کورونو کې د څښاک پاکې اوبه لري." فریبا نه یوازې دا چې په خپل کلي کې د پاکو اوبو رسولو له کبله د هوساینې ساه اخیستې، بلکه د نلونو پاکو اوبو ته لاسري د دې ماشومې له اوږو دروند بار لرې کړی دی تر څو له خپل ماشومتوبه خوند واخلي.

فریبا له یوې موسکا سره وویل: " زه ډیره خوشحاله یم چې هره ورځ د اوبو راوړلو له دې ستړي کیدونکي کار څخه خلاصه شوم؛ زه اوس پوره وخت لرم چې زده کړه او له خپلو ملګرو سره لوبې وکړم. "