گزارش سالانه صندوق بشردوستانه افغانستان – ۲۰۲۱

چهل سال جنگ، افت های طبیعی مکرر، فقر مزمن و ویروس کرونا (Covid-19) آمیزش مرگباری برای مردم افغانستان در سال ۲۰۲۱ بود. در آغاز سال ۲۰۲۱ درحالیکه ده ها میلیون نفر برای غلبه بر اثرات منفی کرونا نیاز به کمک های اجتماعی داشتند، ۱۸.۴ میلیون نفر (تقریبا نیمی از جمعیت کشور) نیازمند کمک های بشردوستانه فقط برای زنده ماندن بودند. در این سال ناامنی غذایی افزایش یافت و سوءتغذیه، به ویژه در میان زنان و کودکان، زیاد شد.

از آغاز سال ۲۰۲۱ با افزایش بحران های بشردوستانه در سطح جهان، وضعیت بشردوستانه پس از تسلط طالبان بر کشور در ۱۵ اگست سال ۲۰۲۱ به دلیل خشکسالی شدید، افزایش درگیری ها و مسدود شدن ناگهانی بودجه توسعه بین المللی به شدت بدتر شد. جنگ ها، همراه با تحولات سیاسی و اجتماعی و فروپاشی اقتصادی، شرایط زندگی برای میلیون ها نفر را وخیم تر ساخت. در ختم سال ۲۰۲۱ و بعد از بررسی اجمالی نیازهای بشردوستانه در سال ۲۰۲۲، معلوم گردید که ۲۴.۴ میلیون نفر نیاز به کمک های بشردوستانه دارند که این رقم ۳۳درصد افزایش در یک سال را نشان می دهد.

پلان پاسخگوهی بشردوستانه ۲۰۲۱ افغانستان با هزینه اولیه ۱.۳ میلیارد دالر اماده گردید تا به نیازهای اساسی ۱۵.۷ میلیون از آسیب پذیرترین افراد در همچو محیط عملیاتی پرچالش رسیدگی صورت گیرد.

در پاسخگوهی به نیازهای بشردوستانه، یک درخواست عاجل (Flash Appeal) در ماه سپتامبر به منظور دریافت بودجه جهت رسیدگی به این نیازها راه اندازی گردید که در نتیجه آن بودجه کمک های بشردوستانه برای رسیدگی به نیاز های بشری ۱۷.۷ میلیون نفر به ۱.۵ میلیارد دالر رسید.

درگیری های مسلحانه

درگیری های شدید در هفت ماه اول سال ۲۰۲۱ آسیب های زیادی به مردم افغانستان رساند. تلفات افراد ملکی در نیمه اول سال ۲۰۲۱ به سطح بی‌سابقه رسید، به خصوص از ماه می ۲۰۲۱ بدیسو زمانیکه نیروهای بین المللی عقب نشینی خود را آغاز کردند، نبردها  شدت گرفت و تعداد کشته ها و زخمی ها نیزافزایش یافتند.

تعداد زنان و کودکانیکه در شش ماهه اول سال ۲۰۲۱ کشته و مجروح شدند تقریباً دو برابر از رقم مشابه در سال ۲۰۲۰  و بیشتر از هر سال دیگر از ۲۰۰۹ به اینطرف می باشد.

مهمات انفجاری

پس از ۱۵ اگست سال ۲۰۲۱ کاهش قابل توجه در درگیری های مسلحانه در اکثر مناطق افغانستان بوجود آمده که این خود منجر به کاهش در تشدید تلفات افراد ملکی از اثر درگیری های زمینی و حملات هوایی شده است، اما تلفات ناشی از بمب های دست ساز (IED) و مواد منفجره باقی مانده از جنگ ها (ERW) همچنان بالا است. افغانستان یکی از جمله کشور های است که سطح آلودگی مواد منفجره بالای در جهان را دارد و از ۱۵ اگست الی ۳۱ دسامبر، بیشتر از ۱۰۵۰ موارد تلفات افراد ملکی، از جمله بیش از ۳۵۰ کشته ثبت شده است.

محافظت و حقوق بشر

بر اساس شاخص جهانی صلح و امنیت زنان (WPS-Index) در سال های ۲۰۲۱ و۲۰۲۲، افغانستان بدترین مکان برای زن و یا دختر بودن است. فروپاشی حکومت قبلی افغانستان و تسلط کامل طالبان بر کشور در ماه اگست سال گذشته، منجر به عقب گرد فوری دختران و زنان از حقوق شان، از جمله تغییر در دسترسی آنها به آموزش، عدالت، اشتغال، خدمات، فرصت‌ها و آزادی در تحرکات شان گردیده است.

خشکسالی شدیدو طولانی مدت

خشکسالی به سطح تمام کشور رسماً در جون ۲۰۲۱ اعلام شد که از جمله بدترین خشکسالی ها در سه دهه اخیر به شمار می رفت.  حدود ۸۰ درصد از کشور تحت بحران خشکسالی شدید یا شدیدتر قرار داشت. بارندگی ها در این سال بسیار کم شد و عدم برداشت حاصلات همچنان مردم را با بحران های غذایی، صحی و درآمدی روبرو ساخت.

بحران های اقتصادی و معیشت زندگی

سقوط شدید اقتصادی که از اثر مسدود شدن کمک‌ها و دارایی‌ها و مشکلات مالی به میان آمد، افغانستان را وارد یک بحران شدید معیشتی جدید همراه با فقر نمود. میلیون‌ها افغان از قبل آسیب‌پذیر از دست دادن درآمد و کاهش در ذخیره و پس انداز های خود را تجربه کردند. این باعث شد تا آنها به استراتیژی خطرناک مقابله تنها برای زنده ماندن متوسل شوند. این مسله نگرانی زیادی در مورد محافظت از زنان و کودکان در برابر استثمار و سوء استفاده، از جمله قاچاق، فروش کودکان، ازداوج های قبل از وقت یا اجباری و استخدام و استفاده از کودکان توسط گروه های مسلح و کودکان کارگر را ببار آورده است.

ناامنی غذایی و سوء تغذیه

در بدترین حالات بحران جهانی ناامنی غذایی و سوء تغذیه، افغانستان سال ۲۰۲۱ را درحالیکه ۱۶.۹ میلیون نفر با بحران ناامنی غذایی روبرو بودند، آغاز کرد. از هر دو کودک زیر ۵ سال یک نفر آن و از هر چهار زن حامله و شیرده یک نفر شان با سوء تغذیه حاد روبرو بودند. خشکسالی و مشکلات اقتصادی باعث شده تا این رقم در جریان سال ۲۰۲۱ افزایش یابد.

رشد بحران سلامتی

مجموعه از عوامل باعث شده است تا بسیاری از افغان ها از صحت کامل برخوردار نباشند. بیشترین درصد مرگ و میرها (۴۳ درصد) ناشی از سرایت امراض، مادرشدن قبل ازوقت، دوران حاملگی و تغذیه است. زنان و کودکان دسترسی کمی به مراقبت های صحی دارند و این امر باعث مرگ و میر در مادران و کودکان می گردد. در سال ۲۰۲۱ ، چهار مورد ویروس فلج اطفال در کشور گزارش شده است. چالش‌ها فراه راه کمپاین های واکسیناسیون خانه به خانه احتمالاً این مشکل در سال ۲۰۲۲ را زیاد خواهد کرد. مردم افغانستان با مواردی چون اسهال آبکی حاد مزمن (AWD) و شیوع سرخکان و تب دنگی مجادله می نمایند. به همین ترتیب، سروی به سطح ملی که در سال ۲۰۱۸  انجام شد، نشان داد که تقریباً ۵۰ درصد از مردم در افغانستان به دلیل خشونت و سایر عوامل، افسردگی، اضطراب ویا استرس را تجربه می کنند. ویروس کرونا همچنان به عنوان یک تهدید جدی پا برجاست، که این مشکل با رعایت نکردن اقدامات پیشگیرانه درست و رقم پایین واکسیناسیون (۱۱ درصد الی ختم سال ۲۰۲۱  با عدم تعادل جنسیتی قابل توجه) ترکیب خواهد خورد. سکتور صحی افغانستان بصورت کل از بودجه انکشافی(بیرونی) تامین میشد، که مسدود شدن این بودجه سیستم های صحی به سطح کشور را پس از تسلط طالبان درماه اگست از کار انداخته است. حمایت همه جانبه و فوری نیاز است تا سیستم های صحی کشور فعال نگه داشته شوند. علاوه بر این، بسته شدن بیشتر مسیرهای تجارتی زمینی و هوایی پس از حوادث اگست سال۲۰۲۱، واردات تجهیزات مهم طبی یا دوایی به کشور را نیز مختل ساخته است. مهاجرت های داخلی و برگشت درگیری های مسلحانه، خشکسالی، فروپاشی اقتصادی و تغییر رژیم به بی جا شدن های جدید در سال ۲۰۲۱  افزوده است. بیشتر از هفت صد هزار نفر به دلیل جنگ ها بی جا شده اند. بی جا شدگی های ناشی از جنگ ها به جز ازیک ولایت درسایر ولایات کشور ثبت شده است و بیش از نیمی از کل بیجا شدگان در سال ۲۰۲۱  کودکان بودند. در مقایسه با سال ۲۰۲۰ ، تعداد افرادیکه از اثر جنگ ها بیجا شده اند، نزدیک به ۸۰ درصد افزایش یافته است.

بیجا شدگان به ویژه زنان، کودکان، اقلیت‌ها، و خانواده‌هایی با سرپرستی کودکان و زنان اغلب در جا های پرازدحام زندگی می‌کنند که همیشه از دسترسی محدود به سرپناه امن، آب سالم و تأسیسات ابرسانی رنج می برند. در ضمن با افزایش مواجه شدن با تهدیدات مصئونیتی ازجمله اخراج اجباری، تبعیض بر اساس حالات، نقض حقوق کودکان و کودکان کارگر، جدایی ازخانواده و خشونت مبتنی بر جنسیت (GBV) قرار دارند.

محدودیت ها در برابر دسترسی و حملات بالای کارمندان کمک های بشردوستانه

پس از اینکه درگیری های مسلحانه بعد از ۱۵ اگست ۲۰۲۱ به سطح بالای  کاهش یافت، مردم توانستند به بسیاری از بخشهای کشور بصورت فزیکی دسترسی پیدا کنند. این کار به کارمندان کمک های بشردوستانه فرصت داد تا با خیال راحت و آسانتر به جوامع که قبلا خدمات را دریافت نکرده بودند، دسترسی یابند وبه آنها کمک کنند.  با آن هم، ۲۰۸۵ قضیه موانع در برابر دسترسی کارمندان بشردوستانه از طرف گروه دسترسی بشردوستانه (HAG) ثبت شده است که بیشترین میزان از این قضایا از طرف نهاد متذکره ثبت گردیده است. موانع های که بیشتر کارمندان کمک های بشردوستانه با آن مواجه شده اند عبارتند از محدودیت ها در برابر تحرکات، خشونت علیه کارمندان و تاسیسات آنها، عملیات نظامی و مداخلات در امورات بشردوستانه بوده است. در سال ۲۰۲۱، به تعدادی ۳۶ کارمند بشردوستانه کشته، ۱۲۱ مجروح، ۶۰ تن دیگر اختطاف و ۱۰۰ نفر بازداشت شده اند. حملات بالای امدادگران در افغانستان به  صورت غیرقابل قبولی بالا است و این نشان دهنده این است تا سازمان های بشری مدیریت خطرات امنیتی را اولویت داده و هماهنگی در بین خود را بیشتر سازند.